31
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1

پس از آماده شدن متن نهايى ، شرح لغات ، شرح اَعلام اشخاص و اَعلام جغرافيايى، ويرايش، نمونه‏خوانى، اِعراب‏گذارى ، و اقدامات ضرورى ديگر - كه هر كدام، شيوه‏نامه خاصّ خود را دارند - ، توسط كارشناسان خبره انجام مى‏گيرند و كتاب ، آماده طبع و نشر مى‏گردد .

دو تذكر مهم‏

۱ . از ديدگاه ما ، احاديثى كه از خاندان پيامبر صلى اللَّه عليه و آله روايت شده‏اند ، در واقع ، حديث پيامبر خدايند ، همان گونه كه امام رضا عليه السلام فرمود :
إنّا عَنِ اللَّهِ و عَن رَسولِهِ نُحَدِّثُ . ۱
ما از طرف خدا و پيامبر او سخن مى‏گوييم .

نيز امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد :
حَديثى حَديثُ أبى ، و حَديثُ أبى حَديثُ جَدّى ، و حَديثُ جَدّى حَديثُ الحُسَينِ عليه السلام ، و حَديثُ الحُسَينِ حَديثُ الحَسَنِ عليه السلام ، و حَديثُ الحَسَنِ حَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام ، و حَديثُ أميرِ المُؤمِنينَ حَديثُ رَسولِ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله ، و حَديثُ رَسولِ اللَّهِ قَولُ اللَّهِ عزّ وجلّ . ۲
سخن من ، سخن پدرم است و سخن پدرم ، سخن جدّم است و سخن جدّم ، سخن حسين است و سخن حسين ، سخن حسن است و سخن حسن ، سخن امير مؤمنان و سخن امير مؤمنان ، سخن پيامبر خداست و سخن پيامبر خدا ، سخن خداوند عزّ وجلّ است .

به همين دليل ، در اين كتاب ، از همه احاديثِ روايت شده از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و خاندان

1.رجال الكشّى : ج ۲ ص ۴۹۰ ح ۴۰۱ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۲۵۰ ح ۶۲ .

2.الكافى : ج ۱ ص ۵۳ ح ۱۴ ، الإرشاد : ج ۲ ص ۱۸۶ ، بحار الأنوار : ج ۲ ص ۱۷۹ ح ۲۸ . نيز ، ر . ك : اهل بيت عليهم السلام در قرآن و حديث : ج ۱ ص ۲۶۱ ( حديث آنها همان حديث پيامبر خداست) .


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
30

منابع پيش از آن نيز برمى‏گردد. گفتنى است كه هر گاه دو استخراج از يك منبع بيايد ، هر يك از آن دو ، استخراج مستقلّى به شمار مى‏آيد و آنچه گفتيم ، درباره آن نيز جارى است.
نيز بايد دانست كه به كار بردن تعابير ياد شده ، گاه ما را وا مى‏دارد كه ترتيب منابع (بر حَسَب اعتبار آنها) را رعايت نكنيم . بنا بر اين ، اين بند از توضيحات ، بر بندهاى پيشين - كه براى توضيح روش خود آورديم - ، حاكم است.
براى مثال ، اگر راوى يا مروىٌّ عنه (يعنى گوينده اصلى حديث) ۱ در دو يا چند منبع ، يكى باشد ، در اين هنگام ، اين منابع را در پانوشت، به صورت پياپى ياد مى‏كنيم و در پى آن ، يكى از اين دو تعبير را به كار مى‏بريم : «كِلاهما عن (در هر دو منبع از)» و «كُلّها عن (همه آنها از)» ؛ و چنانچه مرجع ضمير ، موجب اشتباه گردد ، به جاى آن ، تعداد منابعِ هم‏سخن در اين باره را ذكر مى‏كنيم . براى مثال آورده‏ايم: «و الثلاثة الأخيرة عن الإمام الباقر عليه السلام (سه مورد آخر ، از امام باقر عليه السلام)».
۹ . رمزهاى «ج» ، «ص» و «ح» را در پانوشت ، به ترتيب ، براى نشان دادن جلد و صفحه و شماره حديث به كار مى‏بريم. از اين اصل ، موارد زير ، استثنا محسوب مى‏شوند: سخنان صحابيان و تابعيان و راويان و محدّثان ، متون تاريخى و نيز هر آنچه اصطلاح «حديث» ، شامل آن نمى‏شود و همچنين آن دسته از احاديث كه در ضمن شرح حال راويان آمده‏اند يا شماره‏هايى كه نشانى شرح حال اند (و نه نشانى حديث) . در تمامى اين موارد ، به جاى رمز «ح» ، كلمه «الرقم» را در عربى و رمز «ش» را در فارسى به كار مى‏بريم . ۲

1.مقصود، پيامبر يا امامى است كه حديث، از او نقل شده است.

2.گفتنى است كه توضيح مراحل تدوين آثار دانش‏نامه‏اىِ اين پژوهشكده (كه شناخت‏نامه قرآن نيز از جمله آنهاست)، و شيوه‏نامه‏هاى اصلى مربوط، در آغاز دانش‏نامه قرآن و حديث (ج ۱ ص ۸۷ - ۱۰۰)، به تفصيل آمده است.

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 118576
صفحه از 500
پرینت  ارسال به