179
شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1

۱۴۹.تفسير ابن أبى حاتم - به نقل از سعيد بن جُبَير -:آخرين آيه‏اى كه از كلّ قرآنْ نازل شد ، آيه (و بترسيد از روزى كه در آن ، به سوى خدا باز گردانيده مى‏شويد . سپس به هر كس ، آنچه به دست آورده ، تمام داده مى‏شود) بود ... . بعد از نزول اين آيه ، پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نُه شب ، زنده بود . سپس ايشان ، در روز دوشنبه ، دو شب گذشته از ربيع اوّل ، در گذشت .

ب - آيه رِبا

۱۵۰.تفسير البغوى : از ابن عبّاس ، روايت شده است كه آخرين آيه‏اى كه نازل شد ، آيه رِبا بود .

۱۵۱.صحيح البخارى - به نقل از ابن عبّاس -:آخرين آيه‏اى كه بر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نازل شد ، آيه رِبا بود .

۱۵۲.تفسير الطبرى - به نقل از ابن عبّاس -:آخرين چيزى كه بر پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله فرو فرستاده شد ، آيه رِبا بود . ما گاه به چيزى فرمان مى‏دهيم و نمى‏دانيم كه شايد در آن ، ايرادى باشد ، و از چيزى نهى مى‏كنيم ، در حالى كه ممكن است در آن ، ايرادى نباشد .

۱۵۳.مسند ابن حنبل - به نقل از عمر -:آخرين چيزى كه از قرآنْ نازل شد ، آيه رِبا بود . پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله از دنيا رفت و اين آيه را تفسير نكرد . پس رِبا و آنچه را مشكوك [به رِبا] است ، وا نهيد .

ج - آيه ۱۲۸ از سوره توبه‏

۱۵۴.المستدرك على الصحيحين - به نقل از اُبَىّ بن كعب -:آخرين چيزى كه از قرآن نازل شد ، [آيه‏] : (قطعاً براى شما ، پيامبرى از خودتان آمد كه بر او دشوار است كه شما در رنج بيفتيد. به هدايت شما ، حريص و نسبت به مؤمنان ، دلسوز و مهربان است) بود .


شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
178

۱۴۹.تفسير ابن أبي حاتم عن سعيد بن جبير : آخِرُ ما نَزَلَ مِنَ القُرآنِ كُلِّهِ (وَاتَّقُواْ يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى‏ كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ) ... وعاشَ النَّبِيُّ صلى اللَّه عليه و آله بَعدَ نُزولِ هذِهِ الآيَةِ تِسعَ لَيالٍ ، ثُمَّ ماتَ يَومَ الإِثنَينِ ، لِلَيلَتَينِ خَلَتا مِن رَبيعِ الأَوَّلِ . ۱

ب - آيَةُ الرِّبا

۱۵۰.تفسير البغوي: رُوِيَ عَنِ ابنِ عَبّاسٍ أنَّ آخِرَ آيَةٍ نَزَلَت آيَةَ الرِّبا ۲ . ۳

۱۵۱.صحيح البخاري عن ابن عبّاس : آخِرُ آيَةٍ نَزَلَت عَلَى النَّبِيِّ صلى اللَّه عليه و آله، آيَةُ الرِّبا . ۴

۱۵۲.تفسير الطبري عن ابن عبّاس : آخِرُ ما اُنزِلَ عَلى‏ رَسولِ اللَّه صلى اللَّه عليه و آله آيَةُ الرِّبا . وإنّا لَنَأمُرُ بِالشَّي‏ءِ لا نَدري لَعَلَّ بِهِ بَأساً ، ونَنهى‏ عَنِ الشَّي‏ءِ لَعَلَّهُ لَيسَ بِهِ بَأسٌ . ۵

۱۵۳.مسند ابن حنبل عن عمر : إنَّ آخِرَ ما نَزَلَ مِنَ القُرآنِ آيَةُ الرِّبا ، وإنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله قُبِضَ ولَم يُفَسِّرها ، فَدَعُوا الرِّبا وَالرّيبَةَ . ۶

ج - آيَةُ «لَقَد جاءَكُم»

۱۵۴.المستدرك على الصحيحين عن اُبي بن كعب : آخِرُ ما نَزَلَ مِنَ القُرآنِ : (لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ ) . ۷

1.تفسير ابن أبي حاتم : ج ۲ ص ۵۵۴ ح ۲۹۴۴ ، تفسير ابن كثير : ج ۱ ص ۴۹۴ .

2.البقرة: ۲۷۸ - ۲۸۱.

3.تفسير البغوي: ج ۱ ص ۵۰۴ .

4.صحيح البخاري : ج ۴ ص‏۱۶۵۲ ح ۴۲۷۰، السنن الكبرى : ج ۵ ص ۴۵۲ ح ۱۰۴۷۱، زاد المسير : ج ۱ ص‏۳.

5.تفسير الطبري : ج ۳ الجزء ۳ ص ۱۱۴ .

6.مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۸۵ ح ۲۴۶ ، سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۷۶۴ ح ۲۲۷۶ ، تفسير الطبري : ج ۳ الجزء ص ۱۱۴ ، كنز العمّال : ج ۴ ص ۱۸۶ ح ۱۰۰۸۲ .

7.المستدرك على الصحيحين : ج ۲ ص ۳۶۸ ح ۳۲۹۶ ، مسند ابن حنبل : ج ۸ ص ۱۳ ح ۲۱۱۷۱ ، المعجم الكبير : ج ۱ ص ۱۹۹ ح ۵۳۳ ، تفسير ابن كثير : ج ۴ ص ۱۸۰ كلّها نحوه .

  • نام منبع :
    شناخت‌نامه قرآن برپايه قرآن و حديث ج1
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 118501
صفحه از 500
پرینت  ارسال به