811
گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام

علىَّ هجراً ۱ .
خواهرم ، اى امّ كلثوم ! و تو اى زينب ! و تو اى رُقَيّه ! و تو اى فاطمه ! و تو اى رَباب! توجّه كنيد كه هرگاه من كشته شدم ، براى من گريبان چاك مكنيد و صورت ، خراش ندهيد و حرف نامربوط مگوييد .
در باره اين گزارش مى‏توان گفت :
اوّلاً ، در بسيارى از نسخه‏هاى كتاب الملهوف ، اين متن وجود ندارد .
ثانياً ، در اين گزارش ، به اين كه رقيّه دختر امام عليه السلام است ، اشاره‏اى نشده است .
ثالثاً ، احتمالاً آن كه در اين گزارش به اين نام خطاب شده، رقيّه دختر امام على عليه السلام و همسر مسلم بن عقيل است ؛ زيرا فرزندان مُسلم ، همراه امام عليه السلام بودند و به احتمال قوى ، همسر وى نيز در كاروان كربلا ، حضور داشته است .

۲ . وفات دخترى از امام حسين عليه السلام در خرابه شام‏

۲ / ۱ . گزارش «كامل بهايى»

تا آن جا كه بررسى‏ها نشان مى‏دهند، نخستين كتابى كه ماجراى شهادت كودكى در شام را مطرح كرده است، كامل بهايى ، كتابى فارسى ، نوشته عماد الدين طبرى (م ح ۷۰۰ ق) است . متن نوشتار او ، اين است :
در حاويه‏۲ آمد كه زنان خاندان نبوّت ، در حالت اسيرى ، حال مردان كه در كربلا شهيد شده بودند ، بر پسران و دختران ايشان ، پوشيده مى‏داشتند و هر كودكى را وعده‏ها مى‏دادند كه : پدر تو به فلان سفر رفته است [و] باز مى‏آيد. تا ايشان را به خانه يزيد آوردند . دختركى بود چهارساله . شبى از خواب ، بيدار شد و گفت : «پدر من حسين كجاست ؟ اين ساعت ، او را به خواب ديدم سخت پريشان!» .

1.الملهوف : ص ۱۴۱ .

2.ظاهراً مقصود ، كتاب الحاوية ، نوشته قاسم بن محمد بن احمد سُنّى است (ر . ك : فوائد رضويّه : ص ۱۱۲) .


گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
810

السؤول ، نقل كرده است .
تا آن جا كه بررسى‏هاى ما نشان مى‏دهد ، تنها كسى كه براى امام حسين عليه السلام چهار دختر با آوردن نام آنها ياد مى‏كند ، نسب‏شناس معروف قرن ششم ، ابن فُندُق بيهقى (م ۵۶۵ ق) است كه در لباب الأنساب ، فرزندان دختر امام عليه السلام را بدين ترتيب آورده است :
۱ . فاطمه ، كه مادرش امّ اسحاق دختر طلحه بود ؛
۲ . سَكينه ، كه مادرش رَباب ، دختر امرؤ القيس بن عدى بود ؛
۳ . زينب ، كه در كودكى درگذشت و مادرش شهربانو ، دختر يزدگرد بود ؛
۴ . امّ كلثوم ، كه در كودكى درگذشت و مادرش شهربانو دختر يزدگرد بود .۱
همان طور كه ملاحظه مى‏شود، وى نيز در تبيين فرزندان دختر امام حسين عليه السلام، با اين كه تعداد آنها را چهار نفر ذكر مى‏كند، نامى از رقيّه نمى‏برد ؛ ليكن در بيان فرزندانى كه از نسل اين امام عليه السلام باقى مانده‏اند ، مى‏نويسد:
از فرزندان امام حسين عليه السلام ، جز زين العابدين عليه السلام ، فاطمه ، سَكينه و رُقيّه ، باقى نماند ۲ .
ممكن است گفته شود كه رقيّه ، همان اُمّ كلثوم است ؛ ليكن اين احتمال با جمله «ولم يَبقَ من أولاده...» هماهنگ نيست ؛ زيرا اين جمله ، مُشعر به آن است كه رقيّه، مانند فاطمه و سَكينه ، بعد از جريان كربلا و شام ، ساليانى را زندگى كرده است ، مگر اين كه گفته شود مراد او ، باقى‏ماندگان از روز عاشورا بوده است .
گزارش ديگرى كه به نام رقيّه اشاره دارد، آن است كه در برخى نسخه‏هاى كتاب الملهوف ، آمده است كه امام حسين عليه السلام در وداع با اهل بيت خود ، فرمود :
يا اُختاه! يا اُمّ كلثوم! وأنتِ يا زينب! وأنتِ يا رقيّة ! وأنتِ يا فاطمة ! وأنتِ يا رَباب! انظرن إذا أنا قُتلت فلا تشققن علىَّ جيباً ، ولا تخمشن علىَّ وجهاً ، ولا تقلن

1.لباب الأنساب : ج ۱ ص ۳۵۰ .

2.لباب الأنساب : ج ۱ ص ۳۵۵ .

  • نام منبع :
    گزيده شهادت نامه امام حسين عليه السّلام
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏ شهرى، تلخیص: مرتضی خوش‌نصیب
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 30646
صفحه از 1088
پرینت  ارسال به