451
دانشنامه قرآن و حديث 9

ب ـ راويان حديث ثقلين از ميان اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله

افزون بر اصحاب پيامبر خدا ، اهل بيت ايشان نيز متن حديث ثقلين را روايت كرده اند . بررسى ها نشان مى دهند كه امام على عليه السلام ، ۱ فاطمه زهرا عليهاالسلام ، ۲ امام حسن عليه السلام ، ۳ امام حسين عليه السلام ، ۴ امام زين العابدين عليه السلام ، ۵ امام باقر عليه السلام ، ۶ امام صادق عليه السلام ، ۷ امام رضا عليه السلام ۸ و امام هادى عليه السلام ۹ ، اين حديث را روايت كرده اند .

ج ـ راويان حديث ثقلين از ميان تابعيان

علاوه بر شمارى از اهل بيت عليهم السلام ـ كه نامشان گذشت ـ ، هفده تن از طبقه بعد از اصحاب پيامبر خدا ـ كه اصطلاحا «تابعيان» ناميده مى شوند ـ حديث ثقلين را به طبقه پس از خود ، منتقل كرده اند . ۱۰ آنان عبارت اند از :

1.ر . ك : السنّة ، ابن ابى عاصم : ص ۶۳۱ ح ۱۵۵۸ ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۳۷۹ ح۱۶۵۰ ، الكافى : ج ۲ ص ۴۱۵ ح ۱ و كمال الدين : ص ۲۳۷ ح ۵۴ .

2.ر . ك : الولاية ، ابن عُقده : ص ۲۴۲ ح ۸۳ .

3.ر . ك : كفاية الأثر : ص ۱۶۳ .

4.ر . ك : كمال الدين : ص ۲۴۰ ح ۶۴ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۵۷ ح ۲۵ و معانى الأخبار : ص۹۰ ح۴ .

5.ر . ك : معانى الأخبار : ص ۹۰ ح ۴ ، كمال الدين : ص ۲۴۰ ح ۶۴ و عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۵۷ ح ۲۵ .

6.ر . ك : الكافى : ج ۳ ص ۴۲۲ ح ۶ ، مختصر بصائر الدرجات : ص ۹۰ و بصائر الدرجات : ص ۴۱۳ ح ۳ و ص ۴۱۴ ح ۵ .

7.ر . ك : الكافى : ج ۱ ص ۲۹۳ ح ۳ ، كمال الدين : ص ۲۴۴ ، تفسير العيّاشى : ج ۱ ص ۵ ح ۹ و مختصر بصائر الدرجات : ص ۹۰ .

8.ر . ك : عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۲۲۹ ح ۱ ، بحار الأنوار : ج ۱۰ ص ۳۶۹ ح۱۸ .

9.ر . ك : تحف العقول : ص ۴۵۸ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۸۸ ح ۳۲۸ .

10.الكافي ، ج ۴ ، ص ۵۳۶ ، ح ۲ .


دانشنامه قرآن و حديث 9
450

۴۳ . مقداد بن اسود ، ۱
۴۴ . هاشم بن عُتبه . ۲
تأمّل در گزارش هاى حديث ثقلين ، بيانگر آن است كه :
۱ . روايت بعضى از اين افراد ، در كتاب هاى معتبر يا مشهور اهل سنّت (همانند كتب تسعه و كتاب هاى هم رديف آنها در حديث و رجال و تراجم) آمده است . ۳
۲ . روايت برخى ديگر از صحابه ، در منابع معمولى و متوسّط اهل سنّت (از جهت اعتبار) موجود است . ۴
۳ . برخى از افراد ، در روايت هاى كتاب هايى همچون عبقات الأنوار (به نقل از مصادر اهل سنّت) ۵ و ينابيع المودّة ، ياد شده اند . ۶
۴ . روايت دو نفر از اين افراد ، اختصاصا در مصادر شيعى ذكر شده است . ۷
۵ . حضور برخى از اصحاب ، در مجلسِ مُناشده (اقرار گرفتن) امام على عليه السلام بر حادثه غدير ، گزارش شده است . ۸

1.ر . ك : كمال الدين : ص ۲۷۴ ح ۲۵ .

2.ر . ك : كمال الدين : ص ۲۷۵ ح ۲۵ .

3.بجز امام على عليه السلام (كه در ضمن بند «ب» مورد اشاره قرار مى گيرد) اين افراد ، عبارت اند از: ابو سعيد خُدرى ، ابو هُرَيره ، جابر بن عبد اللّه انصارى ، جبير بن مُطعَم ، حذيفة بن اَسيد غفارى ، زيد بن اَرقَم ، زيد بن ثابت ، عبد اللّه بن حنطب و عبد اللّه بن عبّاس .

4.اين افراد ، عبارت اند از: ابو ذر ، ابو رافع ، اُمّ سلمه ، اُمّ هانى ، ضمره اسلمى و عامر بن ليلى بن ضمره .

5.كتاب فارسى و مفصّل عبقات الأنوار ، تعريب و تلخيص و تحت عنوان نفحات الأزهار ، منتشر شده است .

6.اين افراد ، عبارت اند از: انس بن مالك ، براء بن عازب ، سلمان فارسى و عمرو بن عاص .

7.اين دو نفر ، حذيفة بن يمان و عمر بن خطّاب هستند .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 75001
صفحه از 611
پرینت  ارسال به