201
دانشنامه قرآن و حديث 9

۱۹۷.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ :براى صاحب خِرد ، زشت است كه حيوان باشد ، در حالى كه مى تواند انسان باشد و مى تواند فرشته باشد ، و [برايش زشت است كه] به دارايىِ عاريتى و زندگى باز ستاندنى رضايت دهد ، در حالى كه مى تواند دارايى جاويدان و زندگى ابدى به دست آورد .

۱۹۸.امام زين العابدين عليه السلامـ از دعاى ايشان در ستايش خداوند عز و جل ـ :سپاس ، خدايى را كه اگر شناخت ستايش خود را در برابر احسان هاى پياپى و نعمت هاى فراوانى كه به بندگانش ارزانى داشته است ، از آنان باز مى داشت ، از نعمت هايش بهره مى گرفتند و ستايشش نمى كردند ، و از روزى او ، بى دريغ برخوردار مى شدند ؛ ليكن سپاسش نمى گفتند ، و اگر چنين بودند ، آن گاه از مرزهاى انسانيت به مرز حيوانيت ، سقوط مى كردند و چنان مى شدند كه خداوند در كتاب استوار خود فرموده است : «آنان ، همانند چارپايان اند ؛ بلكه گم راه ترند» .

ر . ك : ص ۱۵۹ (انسان / فصل ششم : ويژگى هاى نكوهيده انسان / نادانى) .

۸ / ۲

پيروى از هوس

قرآن

«و بر آنان بخوان خبر آن كس را كه آيات خود را به او داده بوديم ؛ ولى از آن عارى گشت . آن گاه شيطان ، او را دنبال كرد و از گم راهان شد . و اگر مى خواستيم ، مسلّما قدر او را به وسيله آن [آيات ]بالا مى برديم ؛ امّا او به زمين (دنيا) گراييد و از هوس خويش ، پيروى كرد . از اين رو ، داستانش چون داستان سگ است كه اگر بر آن حمله ور شوى ، زبان از كام بر مى آوَرَد و اگر رهايش كنى ، [باز هم]
زبان از كام بر مى آوَرَد . اين ، مَثَل آن گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند . پس اين داستان ها را حكايت كن . شايد كه آنان بينديشند» .


دانشنامه قرآن و حديث 9
200

۱۹۷.الإمام عليّ عليه السلامـ في الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ :قَبيحٌ بِذِي العَقلِ أن يَكونَ بَهيمَةً وقَد أمكَنَهُ أن يَكونَ إنسانا ، وقَد أمكَنَهُ أن يَكونَ مَلَكا ، وأن يَرضى لِنَفسِهِ بِقُنيَةٍ مُعارَةٍ وحَياةٍ مُستَرَدَّةٍ ، ولَهُ أن يَتَّخِذَ قُنيَةً مُخَلَّدَةً وحَياةً مُؤَبَّدَةً . ۱

۱۹۸.الإمام زين العابدين عليه السلامـ مِن دُعائِهِ عليه السلام فِي التَّحميدِ للّهِِ عَزَّ وجَلَّ ـ :... الحَمدُ للّهِِ الَّذي لَو حَبَسَ عَن عِبادِهِ مَعرِفَةَ حَمدِهِ عَلى ما أبلاهُم مِن مِنَنِهِ المُتَتابِعَةِ وأسبَغَ عَلَيهِم مِن نِعَمِهِ المُتَظاهِرَةِ ، لَتَصَرَّفوا في مِنَنِهِ فَلَم يَحمَدوهُ ، وتَوَسَّعوا في رِزقِهِ فَلَم يَشكُروهُ ، ولَو كانوا كَذلِكَ لَخَرَجوا مِن حُدودِ الإِنسانِيَّةِ إلى حَدِّ البَهيمِيَّةِ ، فَكانوا كَما وَصَفَ في مُحكَمِ كِتابِهِ : «إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً» ۲ . ۳

راجع : ص ۱۵۸ (الإنسان / الفصل السادس : خصائص الإنسان الذميمة / الجهل) .

۸ / ۲

اِتِّباعُ الهَوى

الكتاب

«وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِى ءَاتَيْنَاهُ ءَايَاتِنَا فَانسَلَخَ مِنْهَا فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوِينَ * وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الأَْرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَث ذَّلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِايَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ» . ۴

1.شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد : ج ۲۰ ص ۳۰۶ ح ۵۰۸ .

2.الفرقان : ۴۴ .

3.الصحيفة السجّادية : ص ۲۰ الدعاء ۱ .

4.الأعراف : ۱۷۵ و ۱۷۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 74990
صفحه از 611
پرینت  ارسال به