۴ / ۱۱

بيهوده‏گويى‏

۸۱.الأمالى للصدوق : حدّثنا عليّ بن أحمد الدقّاق ، قال : حدّثنا محمّد بن هارون الصّوفي ، عن عبيداللَّه بن موسى الرويانى، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى، عن سليمان بن جعفرٍ الجعفريّ، قال :
سَمِعتُ موسى‏ بنَ جَعفَرٍ عليهما السلام يَقولُ : حَدَّثَنى أبى ، عَن أبيهِ ، عَن سَيِّدِ العابِدينَ عَليِّ بنِ الحُسَينِ ، عَن سَيِّدِ الشُّهَداءِ الحُسَينِ بنِ عَلِيِّ بنِ أبى طالِبٍ عليهم السلام ، قالَ : مَرَّ أميرُ المُؤمِنينَ عَلِيُّ بنُ أبى طالِبٍ عليه السلام بِرَجُلٍ يَتَكَلَّمُ بِفُضولِ الكَلامِ ، فَوَقَفَ عَلَيهِ ، ثُمَّ قالَ :
إنَّكَ تُملى عَلى‏ حَافِظَيكَ كِتاباً إلى‏ رَبِّكَ ؛ فَتَكَلَّم بِما يَعنيكَ ، ودَع مالا يَعنيكَ . . ^۱

۸۲.مسائل عليّ بن جعفر : حدّثنى محمّد بن موسى بن المتوكّل ، قال : حدّثنا عليّ بن الحسين السعد آبادى ، عن أحمد بن أبى عبد اللَّه البرقى ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، قال :
حَدَّثَنى عَلِيُّ بنُ جَعفَرٍ ، عَن أخيهِ موسى‏ بنِ جَعفَرٍ ، عَن أبيهِ عليهما السلام ، قالَ : قالَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ عليه السلام : ... ولَيسَ لَكَ أن تَتَكَلَّمَ بِما شِئتَ ؛ لِأَنَّ اللَّهَ تَعالى‏ قالَ : ( وَ لَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ )^۲ ؛ ولِأَنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله قالَ : «رَحِمَ اللَّهُ عَبداً قالَ خَيراً فَغَنِمَ ، أو صَمَتَ فَسَلِمَ» .^۳

ترجمه حديث ۸۱

۰.حضرت عبد العظيم عليه السلام: سليمان بن جعفر جعفرى گفت: از موسى بن جعفر عليهما السلام شنيدم كه مى‏فرمود : «پدرم، از پدرش ؛ از پدرانش نقل نمود كه: امير مؤمنان عليه السلام از كنار شخصى عبور كرد كه زياده‏گويى مى‏كرد . در نزد او ايستاد و به او فرمود : به درستى

كوچك شمردن خداوندعزّ وجلّ است ، و بدين سان، گناهان كوچك، در صورتى كه در ديده گنهكار، كوچك شمرده شوند ، بزرگ مى‏گردند . در حديثى از امام على عليه السلام آمده است كه بزرگ‏ترين گناه نزد خداى سبحان ، گناهى است كه در نظر گنهكار، كوچك جلوه نمايد .^۱
۲ . كوچك شمردن گناه ، نشانه ناباورى و يا بى‏اعتنايى به كيفر اخروى آن است . از اين رو، سبب مى‏شود كه گنهكار به تدريج، به گناهان بزرگ مبتلا شود . در حديثى از امام رضا عليه السلام آمده است كه گناهان كوچك، راه‏هايى به سوى گناهان بزرگ اند و كسى كه از خداوند در گناهِ اندك نترسد ، در گناه زياد نيز ترسى نخواهد داشت . ^۲
۳ . چه بسا گناهى كه كوچك شمرده مى‏شود ، موجب خشم خداى سبحان و زمينه‏ساز گرفتارى گنهكار به كيفر دائمى او مى‏گردد . در حديثى از امام على عليه السلام آمده كه : خداوند، خشم خود را در نافرمانى از او پنهان كرده است . بنا بر اين ، هرگز هيچ گناهى را كوچك مشمار ؛ زيرا چه بسا كه آن گناه، با خشم خدا همراه باشد و تو ندانى.^۳
در حديثى ديگر، از امام صادق عليه السلام آمده كه : هر گاه قصد كار بدى كردى ، آن را انجام مده ؛ زيرا گاه ، خداوند، بنده را در حال ارتكاب گناهى مى‏بيند و مى‏فرمايد : «به عزّت و جلالم سوگند كه از اين پس، هرگز تو را نمى‏آمرزم» .^۴
بر اين اساس ، خردمندان، هيچ گناهى را كوچك نمى‏شمارند و تلاش مى‏كنند تا از همه گناهانِ كوچك و بزرگ دورى كنند ، و اگر در اثر فريب نفْس و شيطان، مرتكب گناهى شدند ، هيچ فرصتى را براى توبه و بازگشت به خداى سبحان، از دست نمى‏دهند .