29
روابط اجتماعی از نگاه قرآن

فرموده‏اند؛ آنان که خود بهترين روابط اجتماعی را برقرار کرده و شيدايی‏ترين دوستی‏ها را پديد آورده و بهترين‏ها را به سوی خود جلب و جذب کرده‏اند. آن‌ها سخنانی در ارزش پيوندها و دوستی‏ها و ارتباطات اجتماعی بيان کرده‏اند که هريک می‏تواند به‌تنهايی ما را به برقراری
رابطه تشويق کند و آثار آن را به ما بنماياند. آيا می‏توان اين سخن را که غرر الحکم از زبان امام علی علیه السلام نقل می‏کند: «صحبة الولی اللبيب حياة الروح»۱ نادیده گرفت. پیام آشکار حدیث این است که همراهی و ارتباط با دوست خردمند، روح انسان را زنده می‏کند و به جان آدمی طراوت می‏بخشد، و چه اثری بزرگ‌تر و بابرکت‏تر از اين؟ مگر انسان جز به روح خود زنده است و اگر روح زنده شد، متنظر چه چيز ديگری بايد باشيم. آن کس که جانش تازه و زنده و باطراوت است، حتی اگر پيکری ضعيف و جسمی عليل داشته باشد، در زندگی سعادتمند است و به کاميابی رسيده و از تيرگی رهيده است. چه اثر و برکتی بزرگ‌تر از اينکه پيامبر گرامی خدا، حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله می‏فرمايد: «أسعد الناس من خالط کرام الناس؛۲ خوشبخت‌ترینِ مردم کسی است که با مردم بجوشد».

نکته جالب توجه در اين حديث آن است که شخص پيوندخورده با مردمان بزرگوار، فقط سعادتمندی معمولی نيست، بلکه سعادتمندترين و خوش‏بخت‏ترينِ افراد است. يعنی وصول به قلّه سعادت، با ايجاد پيوند با مردمان بزرگ و بزرگوار حاصل می‏شود و ارتباط اجتماعی با انسان‏های نيک، در اوج‏گيری روح انسانی و نيل او به بالاترين درجات حيات روحانی، تأثير عمده و بسزايی دارد.

1.. غرر الحکم، ح۵۸۴۲.

2.. ر.ک: العقل والجهل فی الکتاب والسنّة، ص۱۳۴.


روابط اجتماعی از نگاه قرآن
28

و ازهم‌گسستگی کشورهای اسلامی را فراهم آورد؛ نکته‏ای که آيه شريفه چهل و ششم سوره انفال: (وَأطِيعُواْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ * وَلا تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ)«و از خدا و فرستاده او [در فرامين مولوی آن‌ها] فرمان بريد و با هم نزاع و ستيزه مكنيد؛ كه سست و بيمناك می‌شوید» به‌صراحت آن را گوشزد کرده است و سوگوارانه، مانند بسياری ديگری از آيات قرآن، از يادها رفت و فقط حروف آن حفظ شد و حدود و معنای آن در جايگاه والای خود قرار نگرفت؛ آيه‏ای که هم ارتباط امت با رهبر جامعه را بيان می‏دارد و هم ارتباط درونی اجزای آن را با يکديگر؛ و جالب توجه آنکه در اين آيه نيز مانند آيه ۲۰۰ سوره آل عمران، به صبر فرمان می‏دهد، گويی که اطاعت از رهبری جامعه و حفظ ارتباط درونی و اجتماعی، به صبر و شکيب‌ورزیِ هميشگی و در هر جا و هر زمان نيازمند است.

نشاط روحی و سعادت

تجربه‌های متعدد و دانش نوين روان‌شناسی اجتماعی نشان می‏دهد که يکی از عوامل نشاط‌آفرين برای روح انسان، ارتباطات اجتماعی اوست. آن‌ها که پررفت‌و‌آمدترند و در روابط اجتماعی خود گرم‏تر و صميمی‌ترند، احساس شادی بيشتری دارند و علت برخی افسردگی‏ها، تنهايی و دوری از برقراری روابط اجتماعی است. هريک از اجزای ارتباط اجتماعی، از سلام و لبخند و گشاده‏رويی، تا دست دادن و معانقه و روبوسی و مکالمه و خداحافظی، آثار پررنگی بر زندگی ما دارند؛ چه در لحظه تکوّن و وجودشان، و چه در ساعت‏ها و روزهای بعد از آن.

تأکيد بر روابط اجتماعی و بيان آثار آن، منحصر به قرآن کريم نيست و در کنار ثقل اکبر، عترت پيامبر صلی الله علیه و آله نيز آثار مهم روابط اجتماعی را بيان

  • نام منبع :
    روابط اجتماعی از نگاه قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 13549
صفحه از 228
پرینت  ارسال به