۳. کتاب القرائات؛ ابن ندیم تصریح به این کتاب ابان دارد.۱
۴. کتاب الفضائل؛ نجاشی و شیخ طوسی در شمار آثار ابان عنوان کرده‌اند۲؛ این کتاب، فضیلت‌های ارزشمندی از خاندان عصمت و طهارت علیهم السّلام در خود جای داده است. البته آنچه پس از پیگیری امر بازیابی محتوا قابل برداشت است، منتفی نبودن اشتمال کتاب بر فضیلت‌های اخلاقی، اجتماعی و... است.
۵. کتاب صفّین؛ این کتاب را تنها نجاشی به ابان نسبت داده است.۳
۶. کتاب من الاُصول فی الروایة علی مذاهب الشیعة؛ این اثر را ابن ندیم به ابان نسبت داده است.۴
۷. أصل؛ شیخ طوسی در فهرست خود این عنوان را در شمار آثار ابان نام برده است.۵ با توجه به این که «اصل» عنوانی است عام و قابل انطباق بر مصادیق متعدّد، شناخت دقیق آن، امری دشوار است.
سرگذشت آثار
ابان بن تغلب به دلیل بهره‌مند بودن از شخصیتی چندبُعدی و پُرجاذبه، بسیار مورد توجّه دانشمندان شیعه و اهل‌سنّت قرار گرفت. این امر سبب شد تا آثار او نیز در حوزه‌های گوناگون علمی، با استقبال فراوان روبه‌رو شود.
از جمله نشانه‌هایی که می‌توان بر این امر اقامه نمود، حضور تفسیر او تا زمان ابن ندیم ـ یعنی حدود اواخر قرن چهارم هجری ـ است. ابن ندیم از آن با نام معانی القرآن یاد کرده و آن را «لطیف»،۶ یعنی کم‌حجم، توصیف کرده است و این امر، مستلزم رؤیت کتاب توسط او بوده است.
1.. همان، ص۲۷۶. مرحوم نجاشی و شیخ طوسی به طور مستقیم کتاب القرائات را برای ابان نام نبرده‌اند؛ ولی قرائت ابان را قرائتی مخصوص دانسته‌اند و به ستایش آن پرداخته‌اند. توضیح بیشتر این مطلب در ادامۀ مباحث، از نظر خواهد گذشت.
2.. رجال النجاشی، ص۱۱، ش ۷؛ الفهرست، طوسی، ص۱۸، ش ۵۱.
3.. رجال النجاشی، ص۱۱.
4.. الفهرست، ابن الندیم، ص۲۷۶.
5.. الفهرست، طوسی، ص۱۸، ش ۵۱.
6.. الفهرست، ابن الندیم، ص۲۷۶.
