77
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم

فصل ششم : نمونه‏اى از سروده‏هاى قرن ششم‏

قوامى رازى‏۱

ز بعدِ على يازده سيّدندبه ميدان دين در، ز عصمت سوار
همه پاك و معصوم و نَصّ از خداى‏پيمبرْوقار و فرشته‏شعار
ز جدّ و پدر يافته علمِ دين‏نه از روزگار و نه زآموزگار
يكى مانده زيشان نهان در جهان‏جهانى از او مانده در انتظار
اگر گويى‏ام: غيبتِ آن امام‏چرا مصلحت ديد جبّارِ بار؟۲
جهانى پر از لشكر ظلم و جورستمكار و ناپاك و بى زينهار۳
شب و روز در غارت يكدگرنهاده دو ديده نهان و جِهار۴
گر ابليسِ بدفعل، ظاهر شودبوَد سيّد القومِ اين روزگار
نه نيكو بوَد يوسفِ خوبْ‏روى‏به چنگال گرگانِ زنهارخوار۵
بدين وقت، مهدى نيايد برون‏به شب، شمس، كِى تابد از كوهسار؟
چو آيد به سَر، مدّتِ مصلحت‏نشيند ز بارانِ رحمت غبار
برون آيد از كُنج، عَيّارِ۶ دين‏جهان را ز عدلش بگردد عِيار۷
ز كعبه ندا در دهد جبرئيل‏كه باطل، نهان گشت و حق، آشكار.۸

1.امير بدر الدين ، حكيم ، شاعر ، متخلّص به «قوامى» و ملّقب به «شرف الشّعرا» يا «اشرف الشّعرا». وى در قرن پنجم به دنيا آمده و در قرن ششم از دنيا رفته است، ولى تاريخ دقيق تولد و وفاتش معلوم نيست . از اين شاعر خطه رى، اشعار چندانى در دست نداريم. از سروده‏هاى قوامى علاوه بر مناقب و مراثى خاندان رسالت - كه بدان شهرت داشت - قصايدى در مدح ، زهد و وعظ باقى مانده است. قوامى، نخستين شاعر فارسى‏زبان است كه در اشعارش با صراحت به تشيّع خود اعتراف و به حقانيّت مذهبش تصريح كرده است. ديوان اشعار وى، به كوشش سيّد جلال الدين محدّث اُرمَوى به چاپ رسيده است (ديوان قوامى رازى، مقدمه).

2.جبّار بار: «بار» در اين تركيب، براى تكريم و تفخيم به كار رفته است؛ مانند: بارالها، بارخدايا، بارپرودرگارا!

3.بى زينهار: بى‏پرهيز، ناپرهيزگار.

4.جِهار: آشكار، پيدا.

5.زنهارخوار: پيمان شكن، آن كه در امانت خيانت مى‏كند.

6.عَيّار: جوان‏مرد، فَتى‏.

7.عِيار: اندازه، معيار.

8.ديوان قوامى رازى : ص ۱۴۳، دانش‏نامه شعر مهدوى: ج ۱ ص ۴۱.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
76
  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20178
صفحه از 367
پرینت  ارسال به