51
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم

۳ / ۴

ابن رومى‏۱

اى بنى عباس دشمنى و كينه‏تان را بپوشانيدو صندوق‏ها [ى حقد] را ببنديد و بندها [ى دشمنى‏] را محكم كنيد.
جلو واليان بد و كژى‏هايشان را باز كنيدكه شايسته‏اند در همان منجلابى كه فرو رفته‏اند غرق شوند
در انتظار بمانيد تا روزى بازگرداننده حق، آن را به اهلش بازگرداندو شما همان گونه كه آنان نواى اندوهناك سر دادند نغمه غم‏انگيز سر بدهيد
آن گاه كه عذر خواهتان عذرى نداشته باشدو از حجّت خداوند راه گريزى نداشته باشيد
اكنون ميان خود و آنان تخم كينه مپاشيدكه حامله شده‏ها به كينه‏وزى ، كينه زايمان مى‏كنند
فريب خورديد اگر دوام دولتتان را راست پنداشته‏ايدو بدانيد كه روزگار دو رويه دارد و جابه‏جا مى‏شود.
شايد آنان در تحولات پنهانى ، انقلابى داشته باشندكه بر شما فائق آيد ، و صبح در شب فرو مى‏رود و آن را پايان مى‏دهد.
با سپاهى كه عرصه زمين از غرّش آن تنگ شودو غرّش صدايشان حيوانات وحشى را فرارى دهد.
اگر با ديده‏هاى بينا شمشيرهايشان ديده شودچنان برق زنند كه كسى نتواند به آنها بنگرد
و تابش خورشيد بر آنها چنان بتابدكه گويى دريايى موّاج است.
بين او و آسمان، نورفروزانى است‏كه اگر پرندگان بتوانند به آن جا برسند از شدّت داغى آن فرو افتند.
اگر كسى به اطراف آن سپاه نگاه كندهمانند جنگلى را ببيند كه ديده با ديدن آن حيرت زده شود و از نگاه باز ماند.
دو گروه او را كمك مى‏كنند : پياده نظامو سواره نظامى كه همچون دسته‏هاى مور و ملخند.
چون نزديك هم شوند ، چنان گرد و غبارى به پا كنند كه براى خواباندن آن چيزى نباشدآن هنگام كه اسبانشان گرد و غبار برافروزند.
انصار دين خدا ، انتقام خون خدا را مى‏گيرندو خداوند را اوس و خزرج ديگرى است.
پيشواى به حق، در ميان شما داورى كاملى خواهد داشتو چنان نيست كه همه زنان باردار زودتر از موعد بزايند.
بر آنان شيرمردانى خشمگين حاكم باشندكه با چنان مردان ، شجاعان توانمند را به زانو درآورند .۲

1.ابو الحسن على بن عبّاس بن جريح، از آزاد شدگان عبيد اللَّه بن عيسى و مشهور به «ابن رومى» است . سال ۲۲۱ق، در بغداد به دنيا آمد . شعرش سرشار از نكته هاى بلاغى است و در زيبايى و درخشندگى، چون زنجيره‏اى طلايى است . وى شاعرى فنّى و زبردست و برخوردار از توان چهره‏پردازى و ظرافت تخيّل و آفرينش، و در بازى با معانى و ساختارهاى لفظى چيره‏دست بود و در لغت، حظّى وافر داشت . قصيده‏هاى وى بر تبحّرش در زبان و احاطه‏اش بر لغت و وزن‏هاى شعر و كاربرد آنها و جايگاه مَثَل‏ها دلالت دارد و جز وى و مَعَرّى، در شعر عربى كسى پيدا نمى‏شود كه شاهد مثال‏هايى را به اين دقّت و فراوانى به كار گرفته باشد . وى زندگى‏اش را در بغداد گذراند و در جمادى الاولى، سال ۲۸۳ ق، درگذشت.

2.مقاتل الطالبيين: ص ۴۲۷، حياة الإمام محمّد مهدى عليه السلام : ص ۲۲۸.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
50

۳ / ۴

ابن الرومي ۱

اجِنّوا بَني العَبّاسِ مِن شَنآنِكُم‏وشُدّوا عَلى ما في العِيابِ وأشرِجوا
وخَلّوا وُلاةَ السُّوءِ مِنكم وغَيَّهُم‏فَأحْرِ بِهِم أن يَغرَقوا حَيثُ لَجَّجوا
نَظارِ لَكُم أن يُرجِعَ الحَقَّ راجِعٌ‏إلى أهلِهِ يَوماً فَتَشجُوا كَما شَجُوا
عَلى حينِ لا عُذرى لِمُعتَذِريكُمُ‏ولا لَكُمُ مِن حُجَّةِ اللَّهِ مَخرَجُ‏
فَلا تُلقِحوا الآنَ الضَّغائِنَ بَينَكُم‏وبَينَهُمُ إنَّ اللَّواقِحَ تُنتِجُ‏
غُرِرتم لَأنْ صَدَّقتُمُ أنَّ حالَةًتَدومُ لَكُم والدَّهرُ لَونانِ أخرَجُ‏
لَعَلَّ لَهُم في مُنطوَى الغَيبِ ثائِراًسَيَسمو لَكُم والصُّبحُ في اللَّيلِ مُولَجُ‏
بمَجرٍ تَضيقُ الأرضُ مِن زَفَراتِهِ‏لَهُ زجَلٌ يَنفي الوُحوشَ وهَزمَجُ‏
إذا شيمَ بِالأبصارِ أبرَقَ بِيضُهُ‏بَوارقَ لا يَسطيعُهُنَّ المُحَمِّجُ‏
تُوامِضُهُ شَمسُ الضُّحى فَكَأنّمايُرى البَحرُ في أعراضِهِ يَتَمَوَّجُ‏
لَهُ وَقدَةٌ بَينَ السَّماءِ وبَينَهُ‏تُلِمُّ بِهِ الطَّيرُ العَوافي فَتَهرَجُ‏
إذا كُرَّ في أعراضِهِ الطَّرفُ أعرَضَت‏حِراجٌ تَحارُ العَينُ فيها فَتَحرَجُ‏
يُؤَيِّدُهُ رِكنانِ ثَبتانِ رَجلُهُ‏وخيلٌ كأرسالِ الجَرادِ وأوشَجُ‏
تَدانَوا فَما لِلنَّقعِ فيهِم خَصاصَةٌتُنَفِّسُهُ عَن خَيلِهِم حينَ تُرهِجُ‏
فَيَدرِكُ ثأرَ اللَّهِ أنصارُ دينِهِ‏وللَّهِ أوسٌ آخَرونَ وخَزرَجُ‏
ويَقضي إمامُ الحَقِّ فيكُم قَضاءَهُ‏تَماماً وما كُلُّ الحَوامِلِ تُخدَجُ‏
عَلَيها رِجالٌ كَاللَّيوثِ بَسالَةًبِأمثالِهِم يُثنى الأبيُّ فَيُعنَجُ‏

1.أبو الحسن عليّ بن عبّاس بن جريح مولى عبيد اللَّه بن عيسى ، الشهير بابن الرومى : ولد ببغداد سنة (۲۲۱ق) ، شعره الكثير الطافح برونق البلاغة قد أربى على‏سبائك التبر حسنا وبهاءً ، فكان فنّانا بارعاً ، اُوتى ملكة التصوير ولطف التخيّل والتوليد وبراعة اللعب بالمعانى والأشكال ، وكان ذا حظّ وافر فى اللغة ، وقصائده دالّة على تبحّره فى اللغة وإحاطته الواسعة بغريب مفرداتها وأوزان اشتقاقها وتصريفها وموقع أمثالها ، وليس فى شعر العربيّة مَن تبدو هذه الشواهد فى كلامه بهذه الغزارة والدقّة غير المترجم والمعرّى ، عاش ابن الرومى حياته فى بغداد ، وتوفّى فى جمادى الاُولى سنة ۲۸۳ ق (راجع : الغدير : ج ۳ ص ۵۱) .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20226
صفحه از 367
پرینت  ارسال به