445
دانشنامه قرآن و حديث 9

دو . سند حديث ثقلين

حديث ثقلين ، يكى از معدود احاديث متواترى است كه در منابع حديثى اهل سنّت و پيروان اهل بيت عليهم السلام با طرق مختلف ، روايت شده و صدور آنها از پيامبر خدا ، قطعى ، غير قابل ترديد و مورد اتّفاق مسلمانان است .

الف ـ راويان حديث ثقلين از ميان اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله

۴۴ نفر از اصحاب پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، حديث ثقلين را گزارش (روايت) كرده اند كه اسامى آنان ، بدين شرح است :
۱ . ابو ايّوب انصارى ، ۱
۲ . ابو ذر غِفارى ، ۲
۳ . ابو رافع ، ۳
۴ . ابو سعيد خُدرى ، ۴
۵ . ابو شريح خُزاعى ، ۵

1.نقد الرجال ، ج ۳ ، ص ۲۳۸ ، الرقم ۵۷ .

2.ر . ك : كمال الدين : ص ۲۷۴ ح ۲۵ ، الولاية ، ابن عقده : ص ۱۹۷ ح ۳۰ ، جواهر العقدين : ص۲۳۶ و استجلاب ارتقاء الغرف : ج۱ ص۳۴۹ ح۷۳.

3.ر . ك : الولاية ، ابن عقده : ص۱۹۳ ح۲۶ ، عيون الأخبار فى مناقب الأخيار، شريف بغدادى : ص۲۶ ، جواهر العقدين : ص ۲۳۹ ، كمال الدين : ص۲۳۹ ح۵۹ ، شرح الأخبار : ج ۲ ص ۴۷۹ و دعائم الإسلام : ج۱ ص۲۸ .

4.ر . ك : الولاية ، ابن عقده : ص ۲۲۴ ح ۵۵ ، جواهر العقدين : ص ۲۳۹ ، استجلاب ارتقاء الغرف : ج ۱ ص ۳۶۱ ح ۸۸ و ينابيع المودّة : ج ۱ ص ۱۲۲ ح ۵۲ .

5.ر . ك : مسند ابن حنبل : ج ۴ ص ۳۰ ح ۱۱۱۰۴ و ص ۳۷ ح ۱۱۱۳۱ و ص ۱۱۸ ح ۱۱۵۶۱ ، مسند ابن الجعد : ص ۳۹۷ ح ۲۷۱۱ ، السنّة ، ابن ابى عاصم : ص۶۲۹ ح۱۵۵۳ و ص ۶۳۰ ح ۱۵۵۴ ، مسند أبى يعلى : ج ۲ ص ۹ ح ۱۰۲۳ و ص ۴۷ ح۱۱۳۵ ، المعجم الكبير : ج ۳ ص ۶۵ ح ۲۶۷۸ ، المعجم الصغير : ج ۱ ص ۱۳۱ ، المعجم الأوسط : ج ۳ ص ۳۷۴ ح ۳۴۳۹ ، كمال الدين : ص۲۴۰ ح۶۱ ، الأمالى ، طوسى : ص۲۵۵ ح۴۶۰ ، الطرائف : ص۱۱۴ ح۱۷۱ و كشف الغمّة: ج۲ ص۱۷۵.


دانشنامه قرآن و حديث 9
444

پژوهشى در باره حديث ثقلين و دلالت آن بر استمرار امامت اهل بيت عليهم السّلام

حديث ثقلين كه در آن ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله اهل بيت خود را «همسنگ قرآن» معرّفى كرده و با تأكيد تمام ، جامعه اسلامى را به پيروى از آنان در كنار قرآن فرا خوانده است ، يكى از مبانى استوار و خدشه ناپذير شناخت اهل بيت عليهم السلام و اثبات مرجعيت علمى و استمرار امامت و رهبرى آنان تا دامنه قيامت ، و نيز يكى از دلايل متقن امامتِ امام مهدى عليه السلام محسوب مى گردد .
با عنايت به اهمّيت اين حديث و نقش راهبردى آن در تبيين مسئوليت سنگين امّت اسلامى در پيروى و حمايت از «عترت» در كنار «قرآن» و زمينه سازى جهت تداوم و توسعه حاكميت اسلام در جهان ، مسائل مربوط به آن را در چند بند ، تحقيق و بررسى مى كنيم .

يك . متن حديث ثقلين

متن حديث ثقلين كه در منابع معتبر حديثى با اندكى تفاوت در لفظ ، از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده است ، اين است :
إِنِّى تارِكٌ فيكُمُ الثَّقَلَينِ ، ما إِن تَمَسَّكتُم بِهِما لَن تَضِلُّوا : كِتابَ اللّهِ وَ عِترَتى أهلَ بَيتى ؛ فَإِنَّهُما لَن يَفتَرِقا حَتَّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوضَ . من دو چيز گران سنگ در ميان شما بر جا مى گذارم . بدانيد كه اگر به آن دو چنگ بزنيد ، هرگز گم راه نمى شويد : كتاب خدا و عترتم [يعنى] اهل بيتم . اين دو ، هرگز از هم جدا نمى شوند تا در كنار حوض ، بر من وارد شوند .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 75124
صفحه از 611
پرینت  ارسال به