253
دانشنامه قرآن و حديث 9

تاريخ زندگى پيامبر خدا در زمينه معرّفى پيشوايان و راه نمايان آينده جامعه اسلامى است.
متن دعاى پيامبر صلى الله عليه و آله و بسيارى از احاديثى كه واقعه كسا را روايت كرده اند ، به روشنى نشان مى دهند كه اين رويداد، در جريان نزول آيه تطهير و براى تفسير و تبيين آن ، تحقّق يافته است. نقل شده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله تا پايان عمر پر بركتش ، اصحاب كسا را شبانگاهان تا سپيده دم ، دعا مى نمود و آنها را «اهل بيت» مى خواند، و اين ، بر اهمّيت اين رويداد ، دلالت دارد.

۴ . وقوع رويداد كسا در خانه امّ سلمه

هر چند برخى از احاديث ، به وقوع رويداد كسا در خانه برخى ديگر از همسران پيامبر صلى الله عليه و آله اشاره دارند، ليكن ملاحظه و تأمّل در مجموع رواياتى كه در اين باره رسيده اند ، اثبات مى كند كه نزول آيه تطهير و وقوع رويداد كسا ، بى ترديد ، در خانه امّ سلمه واقع شده است. عايشه نيز به اين حقيقتْ اعتراف دارد، چنان كه از ابو عبد اللّه جَدَلى روايت شده كه گفته است:
بر عايشه وارد شدم و گفتم: آيه: «خداوند خواسته است كه ...» در كجا نازل شده است؟ او گفت: در خانه امّ سلمه. ۱
در روايت ديگرى امّ سلمه مى گويد:
اگر از عايشه بپرسى، به تو خواهد گفت كه اين آيه در خانه من (اُمّ سلمه) نازل شده است. ۲
شيخ مفيد ، در اين باره مى گويد:

1.تفسير فرات : ص ۳۳۴، بحار الأنوار : ج ۳۵ ص ۲۱۵ .

2.ذخائر العقبى : ص ۲۴، شرح الأخبار : ج ۲ ص ۳۳۷ .


دانشنامه قرآن و حديث 9
252

بار خدايا! اينان، اهل بيت و خواصّ من اند. خدايا! هر گونه پليدى را از آنها دور كن و كاملاً پاكشان گردان.
در حديث ديگرى آمده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:
اللّهُمَّ إنَّ هؤُلاءِ آلُ مُحَمَّدٍ ! فَاجعَل صَلَواتِكَ و بَرَكاتِكَ عَلى مُحَمَّدٍ و عَلى آلِ مُحَمَّدٍ ، إنَّكَ حَميدٌ مَجيدٌ . ۱
خدايا! اينان، خاندان محمّدند. پس درود و بركات خود را بر محمّد و خاندان محمّد قرار ده ، كه تو ستوده بزرگوارى.
امّ سلمه كه تا اين جا در كنار اتاق ، كم و بيش، ناظر اين رويداد نورانى و معنوى بوده است، ديگر تاب نمى آورد. جلو مى آيد و گوشه كسا را بلند مى كند تا او نيز از اين فضاى نورانى بهره مند گردد؛ ولى پيامبر صلى الله عليه و آله با قاطعيت ، مانع از ورود او به زير كسا در فضاى اهل بيت قرآنى خود مى شود.
گويا امّ سلمه از اين برخورد ، دلگير مى شود و مى گويد : آيا من در شمار اهل بيت نيستم؟ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد:
إنَّكِ إلى خَيرٍ ، أنتِ مِن أزواجِ النَّبِىِّ . ۲
تو به سويى درست ، روانى. تو از همسران پيامبر خدايى.

۳ . فضاى رويداد

تأمّل در متن واقعه كسا و احاديثى كه در اين موضوعْ وارد شده اند، به روشنى اثبات مى كند كه اين واقعه، آن گونه كه برخى از نويسندگان تصوّر كرده اند، يك
رويداد معمولى ـ كه بعدها اهميّت پيدا كرده باشد ـ نيست؛ بلكه به دليل فضاى خاصّ اين رويداد و ارتباط آن با نزول آيه تطهير، يكى از استثنايى ترين رويدادهاى

1.تفسير الطبرى : ج ۱۲ ص ۷ .

2.مسند ابن حنبل : ج ۱۰ ص ۲۲۸ ح ۲۶۸۰۸ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری: جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    22
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 75150
صفحه از 611
پرینت  ارسال به