17
حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام

مناقب العترةى احمد بن محمّد بن فهد حلّى و تاريخ نور الدين محمّد السمهودى نقل شده كه ولادت حضرت عبد العظيم عليه السلام پنج‏شنبه چهارم ربيع ثانى سال ۱۷۳ ق، در مدينه و وفاتش در پانزدهم شوّال ۲۵۲ ق، بوده است .۱
گفتنى است با توجّه به اين كه در منابع كهن و معتبر، تاريخ تولّد و وفات ايشان ذكر نشده و منابع گزارش‏هاى پيش‏گفته ، شناخته شده نيستند ، اين گزارش‏ها فاقد اعتبارند ؛ ليكن در كتاب شريف الكافى، از حضرت عبد العظيم عليه السلام، از هشام بن حكم روايت نقل شده است.۲ تاريخ وفات هشام بن حكم، سال ۱۹۹ ق، يا پيش از آن است .۳ و مظنون، اين است كه حضرت عبد العظيم عليه السلام هنگام نقل روايت، كمتر از بيست سال نداشته است. بنا بر اين، تولّد ايشان بايد سال ۱۸۰ ق، يا پيش از آن باشد .۴
همچنين بر اساس روايتى از امام هادى عليه السلام كه ثواب زيارت قبر حضرت عبد العظيم عليه السلام، همانند زيارت مرقد سيّد الشهداء عليه السلام دانسته شده ، بايد بگوييم كه او در دوران امام هادى عليه السلام و پيش از شهادت ايشان از دنيا رفته است و از آن جا كه دوران امامت ايشان از سال ۲۲۰ تا ۲۵۴ ق بوده ، وفات حضرت عبد العظيم عليه السلام پيش از سال ۲۵۴ ق، اتّفاق افتاده است .
بنا بر اين ، هر چند بر پايه قراين ياد شده ، احتمال تولّد حضرت عبد العظيم عليه السلام در سال ۱۷۳ ق ، و وفات ايشان در سال ۲۵۲ ق ، منطقى و معقول است ، با اين حال، اثبات آن نياز به منبع معتبر دارد .
از سوى ديگر با عنايت به اين كه به هر دليل ، چهارم ربيع الثانى، به عنوان تاريخ

1.شناخت‏نامه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام و شهررى / مجموعه رساله‏هاى خطّى و سنگى: ص ۲۷۳ (رساله «الخصائص العظيميّة»، شيخ جواد شاه عبد العظيمى).

2.الكافى : ج ۱ ص ۴۲۴ ح ۶۳ .

3.ر . ك : معجم رجال الحديث : ج ۱۹ ص ۲۷۰ ش ۱۳۳۲۹ .

4.ر . ك : شناخت‏نامه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام و شهررى/ مجموعه مقالات چاپ شده: ص ۶۷ (مقاله «آشنايى با حضرت عبد العظيم عليه السلام و مصادر شرح حال او»، رضا استادى).


حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
16

دوم . كرامت طبع ، عزّت نفس و خدمت به محرومان . ملقّب شدن عبد العظيم به حضرت «السيّد الكريم»، ريشه در اين ويژگى خانوادگى اين بزرگوار دارد .۱

دو . تاريخ تولّد و وفات‏

تاريخ دقيق تولّد و وفات حضرت عبد العظيم عليه السلام مشخّص نيست؛۲ امّا در برخى از منابع متأخّر، اين گونه آمده است :
حضرت شاه عبد العظيم كه كنيه‏اش ابو القاسم و ابو الفتح نيز بوده، در روز پنج‏شنبه چهارم ماه ربيع الآخر سنه ۱۷۳ هجرى قمرى، مطابق ۲۵ تير ماه ۱۵۸ يزدگردى، در زمان هارون الرشيد در مدينه در خانه جدّش حضرت امام حسن مجتبى متولّد شده ... و پس از مدّت ۷۹ سال و شش ماه و يازده روز قمرى عمر ، در روز آدينه پانزدهم شوّال المكرّم سنه ۲۵۲ هجرى قمرى، مطابق سيزده مهر ماه قديم سنه ۲۳۵ يزدگردى، در زمان المعتزّ باللَّه عبّاسى به سراى آخرت رحلت نمود . ۳
همچنين در برخى از منابع متأخّر از كتاب نزهة الأبرار سيّد موسى بَرزنجى و

1.از شيخ رجبعلى نكوگويان نقل شده است كه حضرت عبد العظيم را در عالم معنا زيارت مى‏كند و از او مى‏پرسد : از كجا به اين مقام رسيديد؟ ايشان پاسخ مى‏دهد : «از راه احسان به خَلق . از قرآن ، نسخه‏بردارى مى‏كردم و آن نسخه‏ها را در اختيار مردمى كه طالب آنها بودند، مى‏گذاشتم و دستْ‏مُزد ناچيزى نصيبم مى‏شد كه آن را احسان مى‏كردم» (ر . ك : كيمياى محبّت : ص ۲۱۰. نيز، ر.ك: همان ، فصل هفتم «احسان اولياى خدا») . نگارنده مى‏گويد : كرامت و احسان آن بزرگوار در عالم برزخ نيز تداوم دارد، اين جانب در اين باره خاطراتى دارم كه برخى از آنها در كتاب آموزنده‏ترين خاطره‏ها خواهد آمد، إن شاء اللَّه .

2.در گذشته ، در عرف عامّه مردم ، كلمه «شاه» در بسيارى از موارد، به نشانه تجليل و احترام به كار مى‏رفت . به امير مؤمنان على عليه السلام، «شاه مردان» و به امام حسين عليه السلام، «شاه شهيد» يا «شاه شهيدان» مى‏گفتند . در باره حضرت عبد العظيم عليه السلام اين كلمه در كتاب‏هاى سده سيزده و چهارده هجرى (نه كتاب‏هاى قبل از آن) ديده مى‏شود و اين كلمه، جزو نام ايشان نيست . (ر . ك : شناخت‏نامه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام و شهررى / مجموعه مقالات چاپ شده: ص ۷۳ (مقاله «آشنايى با حضرت عبد العظيم عليه السلام و مصادر شرح حال او»، رضا استادى) .

3.ر . ك : مجموعه مقالات كنگره بزرگداشت حضرت عبد العظيم عليه السلام : ج ۳ ص ۱۸۱ - ۱۸۵ (رساله «عراضة الإخوان : سفرنامه معلّم حبيب‏آبادى به آستانه حضرت عبد العظيم و شهر رى»، محمّدعلى معلّم حبيب‏آبادى) .

  • نام منبع :
    حکمت‌نامه حضرت عبدالعظيم الحسني عليه السلام
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 96545
صفحه از 339
پرینت  ارسال به