سرزمين، به من نامه نوشته‏اند و فرستادگان آنها نزد من آمده ، از من خواسته‏اند كه بيايم و من ، آمده‏ام ؛ امّا اكنون ، اگر [ آمدن ] مرا خوش نمى‏دارند و از تصميمى كه فرستادگانشان برايم آورده بودند، منصرف شده‏اند، من نيز باز مى‏گردم"» .
هنگامى كه نامه را براى ابن زياد خواندند ، گفت :


اكنون كه چنگال‏هايمان در او فرو رفته است‏اميد نجات دارد ؛ ولى هيچ راه گريزى نيست.
آن گاه عبيد اللَّه بن زياد ، به عمر بن سعد ، نوشت : «به نام خداوند بخشنده مهربان . امّا بعد، نامه‏ات به من رسيد و آنچه را گفتى ، فهميدم . به حسين ، پيشنهاد بده كه خودش و همه يارانش با يزيد ، بيعت كنند . چون چنين كرد، تصميم خود را مى‏گيريم . والسّلام ! ».
هنگامى كه نامه به عمر بن سعد رسيد ، گفت : فكرش را مى‏كردم كه ابن زياد ، [ حسين را ]آسوده نخواهد گذاشت !^۱

۲۸۲.المناقب، ابن شهرآشوب: عمر بن سعد ، با چهارهزار تن آمد تا بر حسين عليه السلام ، فرود آمد و فردايش ، قُرّة بن قيس حَنظَلى را روانه كرد تا هدف از آمدنش را بپرسد. هنگامى كه پيغامش را رساند، امام حسين عليه السلام فرمود : «اهالى سرزمينتان، به من نوشته‏اند كه

۲۷۹.تذكرة الخواصّ : در برخى نسخه‏ها آمده است كه حسين عليه السلام به عمر بن سعد فرمود : «يا بگذاريد كه به مدينه باز گردم ، يا نزد يزيد بروم و دست در دستش بگذارم» .
اين ، سخن درستى نيست ؛ زيرا عُقبَة بن سَمْعان ، گفته است : من از مدينه تا عراق ، همراه حسين عليه السلام بودم و همواره تا هنگام شهادتش ، او را همراهى كردم ؛ امّا - به خدا سوگند - ، اين سخن را از او نشنيدم.^۱

۲۸۰.المناقب، ابن شهرآشوب : حسين بن على عليه السلام ، به عمر بن سعد فرمود : «آنچه چشمم را روشن مى‏كند ، اين است كه تو پس از من ، جز اندكى از گندم عراق ، نخواهى خورد» .
عمر ، به ريشخند گفت: اى ابا عبد اللَّه ! به جايش ، جو هست !
او ، همان گونه كه حسين عليه السلام گفته بود، به فرمان‏روايىِ رى نرسيد و مختار ، او را كُشت .^۲

۱ / ۹

نامه ابن سعد به ابن زياد و پاسخ او

۲۸۱.تاريخ الطبرى - به نقل از حسّان بن فائد بن بُكَير عَبَسى - : - گواهى مى‏دهم وقتى نامه عمر بن سعد به عبيد اللَّه بن زياد رسيد ، من آن جا بودم. در آن ، نوشته بود : «به نام خداوند بخشنده مهربان . امّا بعد ، هنگامى كه بر حسين عليه السلام فرود آمدم، پيكم را به سوى او فرستادم و از كار و مقصود و خواسته‏اش ، جويا شدم. او گفت : "اهالى اين