تعطيلى كشانده مىشد ؛ امّا برپايى عزادارىها تا سقوط فاطميان ادامه يافت.
با آمدن ايّوبيان كه تلاشى گسترده براى زدودن فرهنگ تشيّع به كار بستند ، طبيعى بود كه از اقامه عزا نيز جلوگيرى شود. با اين همه ، در مناطق دور از مركز (مانند : شام ، حلب و شمال عراق) ، شيعيان، حضور داشتند و از هر فرصتى براى فراز آوردن شعائر خود ، از جمله برگزارى مجالس عزا ، بهره مىگرفتند .
مرحله پنجم : عزادارى در سدههاى ششم تا نهم هجرى
سده ششم
مناطق شيعى ايران و عراق ، سده ششم هجرى را با ادامه حاكميت سلجوقيان آغاز كردند . در اين روزگار ، هنوز فاطميان شيعىِ اسماعيلى بر مصر حكم مىراندند. سلجوقيان، با گذشت زمان ، از سختگيرىهاى خود كاستند و شيعيان ، به تدريج و با دست يافتن به آزادى بيشتر ، عزادارى عاشورا را علنى كردند.
در سده ششم هجرى ، گزارش عبد الجليل رازى قزوينى در كتاب نقض ، بسيار گوياست. رازى از يك سو ، به شبههها پاسخ مىگويد و از سوى ديگر ، عزادارى اهل سنّت را در مناطق مختلف ، گزارش مىكند تا آن را جريانى طبيعى، انسانى و دينى نشان دهد . نيز از مجالس سوگوارى دو واعظ معروف (على بن حسين غزنوى و قطب الدين مظفّر امير عبادى)، سخن به ميان مىآورد و اين كه تعزيت امام حسين عليه السلام ، همه ساله در روز عاشورا، به بغدادْ تازه است ، همراه با نوحه و فرياد.۱
سده هفتم
سده هفتم ، همراه است با روى كار آمدن دولت خوارزمشاهى در شرق بلاد اسلام و احياى مجدّد خلافت عبّاسى كه به هنگام حاكميت آل بويه و سلجوقيان بر بغداد، جز اسمى از آن ، باقى نبود.
بر پايه گزارشهاى موجود ، اقامه عزادارى در اين قرن ، چونان قرن ششم است و
