105
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم

دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
104

۹ / ۶

شاه نعمت اللَّه ولى‏۱

قدرت كردگار مى‏بينم‏حالت روزگار مى‏بينم‏
حكم‏۲ امسال صورتى دگر است‏نه چو پيرار و پار مى‏بينم‏
از نجوم اين سخن نمى‏گويم‏بلكه از كردگار مى‏بينم‏
غين در دال‏۳ چون گذشت از سال‏بوالعجب كار و بار مى‏بينم‏
در۴ خراسان و مصر و شام و عراق‏فتنه و كار زار مى‏بينم‏
گرد آئينه ضمير جهان‏گرد و زنگ و غبار مى‏بينم‏
همه را حال مى‏شود ديگرگر يكى در۵ هزار مى‏بينم‏
ظلمت ظلم ظالمان دياربى حد و بى شمار مى‏بينم‏
قصه بس غريب مى‏شنوم‏غصه درد يار۶ مى‏بينم‏
جنگ و آشوب و فتنه و بيداداز يمين و يسار۷ مى‏بينم‏
غارت و قتل و لشكر بسياردر ميان و كنار۸ مى‏بينم‏
بنده را خواجه وش همى‏يابم‏خواجه را بنده‏وار مى‏بينم‏
بس فرومايگان بى حاصل‏عامل و خواندگار مى‏بينم‏
هركه او پار بود هم امسال‏۹خاطرش زير بار۱۰ مى‏بينم‏
مذهب و دين، ضعيف مى‏يابم‏مبتدع افتخار مى‏بينم‏
سكّه نو زنند بر رخ زردرهمش كم‏عيار مى‏بينم‏
دوستان و۱۱ عزيز هر قومى‏گشته غمخوار و خوار مى‏بينم‏
هر يك از حاكمان هفت اقليم‏ديگرى را دچار مى‏بينم‏
نصب و عزل بتكچى و عمّال‏هر يكى را دوبار مى‏بينم‏
ماه را روسياه مى‏يابم‏مِهر را دل‏فَكار مى‏بينم‏
تُرك و تاجيك را به همديگرخصمى و گير و دار مى‏بينم‏
تاجر از دست دزد بى همراه‏مانده در رهگذار مى‏بينم‏
مكر و تزوير و حيله در هر جا۱۲از صغار و كبار مى‏بينم‏
حال هندو خراب مى‏يابم‏جور ترك ۱۳تتار مى‏بينم‏
بقعه خير سخت گشته خراب‏جاى جمع شرار مى‏بينم‏
بعض اشجار بوستان جهان‏بى بهار و ثمار مى‏بينم‏
اندكى امن اگر بود آن روزدر حد كوهسار مى‏بينم‏
همدمى و قناعت و كُنجى‏حاليا اختيار مى‏بينم‏
گرچه مى‏بينم اين همه غم‏هاشادى‏اى وصل يار۱۴ مى‏بينم‏
غم مخور زان كه من در اين تشويش‏خرّمى غمگسار۱۵ مى‏بينم‏
بعد۱۶ امسال و چند سال دگرعالمى چون نگار مى‏بينم‏
چون زمستان پنجمين‏۱۷ بگذشت‏ششمش خوش بهار مى‏بينم‏
نايب مهدى آشكار شودبلكه من آشكار مى‏بينم‏
پادشاهى تمام دانايى‏سرورى با وقار مى‏بينم‏
بندگان جناب حضرت اوسر به سر تاجدار مى‏بينم‏
تا چهل سال اى برادر من‏دور آن شهريار مى‏بينم‏
دور او چون شود تمام به كام‏پسرش يادگار مى‏بينم‏
پادشاه و امام هفت اقليم‏۱۸شاه عالى‏تبار مى‏بينم‏
بعد از آن ۱۹ خود امام خواهد بودكه جهان را مدار مى‏بينم‏
ميم و حا، ميم و دال مى‏خوانم‏نام آن نامدار مى‏بينم‏
صورت و سيرتش چو پيغمبرعلم و حلمش شعار مى‏بينم‏۲۰
يد بيضا كه باد پاينده‏باز با ذوالفقار مى‏بينم‏
مهدى وقت و عيسى دوران‏هر دو را شهسوار مى‏بينم‏
گلشن شرع را همى‏جويم‏۲۱گل دين را به بار مى‏بينم‏
اين جهان را چو مصر مى‏نگرم‏عدل او را حصار مى‏بينم‏
هفت باشد وزير سلطانم‏همه را كامكار۲۲ مى‏بينم‏
عاصيان از امام معصومم‏خجل و شرمسار مى‏بينم‏
بر كف دست ساقى وحدت‏باده خوش گوار مى‏بينم‏
غازى دوست دار دشمن كش‏همدم و يار و غار۲۳ مى‏بينم‏
تيغ آهن‏دلان زنگ زده‏كُند و بى اعتبار مى‏بينم‏
زينت شرع و رونق اسلام‏محكم و استوار۲۴ مى‏بينم‏
گرك با ميش و شير با آهودر چرا برقرار مى‏بينم‏
گنج كسر و نقد اسكندرهمه بر روى كار مى‏بينم.۲۵

1.مير نورالدين نعمت اللَّه بن مير عبداللَّه ولى، از مشاهير صوفيه در سال ۷۳۱ ق در شهر حلب از پدرى عرب (از سادات علوى) ومادرى ايرانى به دنيا آمد. به نقاط مختلفى سفر كرد و افزون بر صد سال زيست. ربع آخر عمر خود را در ماهان كرمان سپرى كرد وقبر او آن جاست. در سال ۸۳۲ وبه قولى ۸۳۴ در گذشت. اشعار فراوانى از او بر مذاق تصوف وعرفان بر جاى مانده. قصيده‏اى از ديوان او با رديف «مى‏بينم» كه شكل پيشگويى از آينده تا ظهور امام مهدى عليه السلام را دارد، بسيار مشهور شده است. در اين قصيده، دخل وتصرف‏هاى بسيار شده و برخى خواسته‏اند وقايع مهمى را از آن استخراج كنند كه محل تأمّل است. ما اين قصيده را از نسخه‏اى معتبر كه كتابت سال ۹۹۶ ق است (كتابخانه مجلس، نسخه ش ۱۳۴۸۴) و با چند نسخه خطى ديگر - كه در كتابخانه مجلس موجود است - ، هماهنگ است، نقل مى‏كنيم (ر. ك : ديوان شاه نعمت اللَّه ولى) .

2.در برخى نسخ حال، بدل حكم .

3.عين ورا ذال، بدل غين در دال (مصحح نور بخش).

4.از، بدل در .

5.ور بدل در.

6.غصه‏اى در ديار، بدل غصه دردِ يار

7.در ميان وكنار، بدل از يمين و يسار.

8.از يمين ويسار، بدل در ميان و كنار.

9.هركه او پار يار بود امسال، بدل اين مصرع است.

10.مبتدع افتخار، بدل خاطرش زير بار.

11.در بعضى نسخه‏ها، «واو» ندارد.

12.بسيار، بدل درهر جا .

13.در بعضى نسخه‏ها، «واو» دارد.

14.غمگسار، بدل وصل يار .

15.وصل يار، بدل غمگسار .

16.بعد از، بدل بعدِ.

17.آخرين، بدل پنجمينِ.

18.پادشاه تمام دانايى، بدل مصراع است.

19.ازو، بدل از آن.

20.دين و دنيا از او شود معمورخلق از او بختيار مى‏بينم‏ بدل بيت است.

21.بويم، بدل جويم.

22.كام يار، بدل كامكار.

23.يار يار، بدل يار و غار.

24.هر يكى را دو بار، بدل محكم و استوار.

25.ديوان شاه نعمت الله: قصيده شماره‏۲۰، ص ۶۵۷ .

  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 19509
صفحه از 367
پرینت  ارسال به