تاريخ انتشار: یکشنبه 1401/9/6
کد خبر: 75629

کتاب "انفاق از نگاه قرآن و حدیث" منتشر شد

کتاب "انفاق از نگاه قرآن و حدیث" تألیف مرحوم آیت الله محمدی ری شهری و حجت الاسلام رسول افقی از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، در قرآن کریم و احادیث اسلامی، انفاق به معنای صرف کردن داشته ها در مصارف نیکوکارانه، به عنوان عمل صالح و یکی از ویژگی های مومنان و مکمل ایمان، مورد تأکید فراوان است.

 

انفاق در این متون علاوه بر این که وسیله توزیع ثروت و کاهش محرومیت های اقتصادی است، فضیلتی اخلاقی و دارای بعد تربیتی نیز هست.

 

معرفی کتاب:

کتاب انفاق از نگاه قرآن و حدیث،در چهارده فصل خود، نزدیک به هزار و پنجاه آیه و روایت را در بر گرفته و از خلال آنها، تبیین و تحلیل مهم‏ترین مباحث مربوط «انفاق» را از منظر قرآن و سنت، در پیش دید مخاطبان قرار ‏داده است.

 

ابتدا در مقدمۀ کتاب، کلیاتی درباره انفاق و مباحث کلی مرتبط با آن مطرح شده است.

 

در فصل اول،آیات و روایات ترغیب کننده به انفاق، مطرح شده و انفاق کردن مستقیم یا به نیابت، مورد توجه قرار گرفته است.

 

فصل دوم، ویژگی‏ های انفاق در راه خدا را بررسی کرده و به ماندگاری آن نزد خداوند و برتر بودن آن نسبت به عبادت‏ های مستحبی (همچون نماز و روزه و حج مستحبی) اشاره شده است.

 

در فصل سومآثار و نتایج انفاق در راه خدا با استفاده از آیات و روایات، تبیین شده است که از جمله مهم‏ترین آنها، جبران و جای‏گزین شدن شیء انفاق شده به لطف خداوند، برکت یافتن دارایی انفاق‏ کننده و حفظ شدن و فزونی یافتن آن، افزایش طول عمر انفاق‏ کننده، ‏دور شدن آسیب ‏های جسمی و روحی از وی، استجابت دعای وی، آسودگی وی در قبر و قیامت، و در نهایت، دستیابی وی به مقام قرب الهی است.

 

فصل چهارم به سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام در انفاق کردن پرداخته و نمونه ‏های زیبایی از شیوه انفاق معصومان علیهم السلام را در پیش دید مخاطبان قرار می‏ دهد تا با الگوگیری از این اسوه‏ های بی ‏نظیر دین و اخلاق، روش آنان را سرمشق رفتار خود قرار دهند.

 

در فصل پنجم، برترین نمونه ‏های انفاق، از زوایای متفاوت، تبیین شده است:

از منظر انفاق کننده، انفاق کردن فرد تنگ‏دست را برترین شمرده است. انفاق به خویشان، فقیران مؤمن و اسیران را نیز  برترین نمونه‏ های انفاق برشمرده است.

از منظر زمانی نیز انفاق در آغاز روز، روز و شب جمعه، و ماه ‏های رجب، شعبان و رمضان را توصیه کرده و در نهایت، صدقه پنهانی و صدقه پیش از مرگ را برترین انفاق برشمرده است.

 

فصل ششم به تحلیل چرایی و چگونگی تسهیل انفاق پرداخته است. مهم‏ترین عامل تسهیل دِهِش، برگرفته از این باور است که این اموال، از آن خدای تبارک و تعالی است؛ یعنی انفاق کننده، تنها امانتدار مالُ الله است و آن را به دیگر بندگان خدا می‏ رساند. البته یقین به جای‏گزین شدن مال، نترسیدن از نادار شدن، بزرگ‏منشی و ایمان به نادیده‏ ها را نیز از عوامل جانبی تسهیل و گسترش انفاق برشمرده است.

 

فصل هفتم، مهم‏ترین انفاق را انفاق به پدر و مادر، خانواده و خویشان معرفی کرده و در ادامه، انفاق به فقیران مؤمن، دِهِش به فردی که درخواست کمک کرده و ... را برمی‏ شمارد.

 

در فصل هشتم، ویژگی‏ های برترین انفاق را بررسی می‏ کند و به مواردی چون؛ اخلاص در نیّت، انفاق از مال حلال، عطا کردن پیش از درخواست، آغاز کردن از نزدیکان، پنهان داشتن انفاق مستحب و آشکار کردن انفاق واجب، پیشی گرفتن در انفاق، انفاق مستقیم و عدم پیجویی استحقاق درخواست کننده، اشاره می‏ کند.

 

در فصل نهم نیز  ناشایسته ‏های انفاق، از جمله؛ امروز و فردا کردن، باز پس‏گیری، منت‏ گذاری و تکبرورزی، مطرح شده است.

 

فصل دهم به میانه‏ روی در انفاق پرداخته و از زیان زدن به خود یا وارث، پرهیز داده است. همچنین انفاق زیاده بر نیاز نیازمند را نیز ناشایست شمرده است.

 

فصل یازدهم به پرهیز از بُخل اشاره دارد و ضمن تبیین اسباب پدیداری آن، کیفر اُخروی بخل و حسرت بخیل در روز جزا را مطرح کرده است.

 

فصل دوازدهم، در ارتباط با درخواست کردن از دیگران و چگونگی مواجهه با درخواست کننده است و اگر چه درخواست و تکدّی را (به ویژه از سوی کسی که نیاز جدّی ندارد)، ناپسند شمرده است؛ ولی راندن درخواست کننده را نیز ناپسند دانسته است.

 

در فصل سیزدهم، به انفاق مخلصانه پرداخته و کفر، ریا، منّت‏گذاری، انفاق از مال حرام و عدم رعایت اولویت خویشان را مانع قبول شدن انفاق معرفی کرده است.

 

فصل چهاردهم، انفاق ‏های غیر مالی را کاویده و نمونه ‏های متفاوتی از آنها را ارائه کرده است. یاد دادن دانش به دیگران، داشتن گفتار و زبان شیرین و خوش، کمک کردن به ناتوان، تسهیل کار مردمان، مدارا با مردم، ذکر خدا، سلام کردن با روی گشاده، آشتی دادن مردم، نگاهداری زبان، دوری کردن از کار حرام و شرارت و در نهایت، انجام دادن هر کار نیک، از موارد انفاق غیر مالی دانسته شده است.

 

لازم به ذکر است کتاب انفاق از نگاه قرآن و حدیث، از جمله آخرین پژوهش ‏ها و نگاشته‏ های مرحوم آیت الله محمد محمدی ری‏ شهری (۱۳۲۵ - ۱۴۰۱ ش) است که اندکی پس از رحلت ایشان منتشر می‏ شود.

 

آیت اللّه محمدی ری‏ شهری - که پژوهش ‏های حدیثی خود را از دوره جوانی و دهه چهل شمسی آغاز کرده بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آن را گسترش داد و با تأسیس مؤسسه علمی - فرهنگی دارالحدیث، انفاق داشته‏ های علمی و مالی خویش را آغاز کرد. ایشان افزون بر تأسیس پژوهشگاه و دانشگاه قرآن و حدیث به تربیت پژوهشگران متخصص در این حوزه همت گماشت. ثمره پژوهش‏ های شخصی ایشان و یا پژوهش‏ های گروهی‏ ای که به هدایت ایشان و با همکاری پژوهشگران دارالحدیث انجام شده است، افزون بر صد عنوان پژوهش حدیثی است که در بیش از ۲۵۰ جلد منتشر شده است. این تلاش ‏ها، ایشان را در زمره شایسته ‏ترین انفاق کنندگان قرار داده که رزق و روزی الهی ارزانی شده به خود را در میان مردم و نیازمندان می‏ گستراند.

 

کتاب "انفاق از نگاه قرآن و حدیث" تألیف مرحوم آیت الله محمدی ری شهری با همکاری حجت الاسلام رسول افقی و ترجمه حجت الاسلام و المسلمین عبدالهادی مسعودی، در پژوهشکده علوم و معارف حدیث پژوهشگاه قرآن و حدیث، به زبان فارسی - عربی، در قطع وزیری، در ۵۵۱ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۴۰۱ با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.