تاريخ انتشار: پنج شنبه 1398/9/28
کد خبر: 69351

میز گفتگوی "کلینیک اخلاق؛ گامی نوین برای اصلاح و تربیت اخلاقی" برگزار شد.

به همت گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث نشست "کلینیک اخلاق؛ گامی نوین برای اصلاح و تربیت اخلاقی" با هدف بررسی و امکان سنجی علمی راه اندازی کیلینیک اخلاق در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، آقای عبدالله عمادی، پژوهشگر گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث، در هفدهمین «میز گفت و گوی اخلاق» گفت: متاسفانه در جامعه کنونی ارزش های اخلاقی رو به افول و کاهش است، از این رو لازم است برای اصلاح این وضعیت، علاوه بر فعالیت های علمی، گام های عملی نیز برداشته شود.

وی افزود: در این زمینه سوالاتی از این دست مطرح می شود که چگونه می توان رفتارها و تصمیمات افراد و گروه ها و سازمان ها را همخوان و منطبق بر اخلاق کرد؟ هم اکنون رشد اخلاق در جامعه از چه کانالی و توسط چه کسانی تسهیل و پیگیری می شود؟ چه کسانی متولی ترویج فضیلت ها و مقابله با رذیلت ها هستند؟

ایشان مسوولیت گروه های مختلف نخبگانی و مراجع فکری جامعه ماند روحانیون، جامعه شناسان، روانشناسان، مربیان و مدیران فرهنگی را در راستای ترویج فضیلت ها و مقابله با رذیلت ها ارزیابی کرد و اظهار داشت: اما نقدهای گوناگونی مانند عدم تمرکز، رویکرد فرا اخلاقی، رویکردهای غیردینی، محتوای غیرتخصصی، عدم توجه به اخلاق کاربردی براین فعالیت ها وارد است. در عین حال، لازم است زمینه ای فراهم شود تا کسانی که دغدغه و نیاز به این دارند تا ارزش های اخلاقی خود را مرور و درباره آنها آگاهی کسب کنند، فضیلت های خود را ارتقا دهند، رذیلت های خود را درمان کنند، و در کسب و کار و زندگی خود تصمیمات اخلاقی بگیرند، بتوانند در این زمینه اقدام نمایند.

پژوهشگر پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی گفت: دانش «اخلاق» آنطور که دانش هایی چون فقه و روانشناسی، به طور ملموس وارد زندگی مردم شده، به طور تخصصی و به عنوان یک رشته علمی در جامعه مداخلات اندکی دارد. این وضعیت باعث می شود شکل گیری و رشد اخلاق در جامعه، سازو کار روشن و درستی نداشته باشد و در نتیجه شاهد کمبود انسان های با فضیلت و شیوع رذایل در ساختارها باشیم.

آقای عمادی افزود: این واقعیت، ما را به ضرورت تقویت نیروهای حرفه ای اخلاق همانند «معلم اخلاق»، «مبلغ اخلاق»، «مربی اخلاق» و «مشاور اخلاق» و نهادهایی که به طور تخصصی به تغییر رفتار اخلاقی بپردازند ملزم می کند. وجود این نیروها و نهادها در حال حاضر بسیار اندک است و تنها به چند گروه معدود تحقیقاتی و چند واحد در رشته های دانشگاهی می توان اشاره کرد.

ایشان در تحلیل ایده جدید کلینیک اخلاق اظهار داشت: یکی از راه های تحقق این هدف تاسیس «کلینیک اخلاق» و «دفاتر مشاوره اخلاقی» یا «مراکز راهنمایی اخلاقی» است.

وی تصریح کرد: مراکز کلینیک اخلاق و یا دفاتر مشاوره اخلاقی سه نقش کلی را بر عهده دارند:  آگاهی بخشی در خصوص ارزش ها و مسئولیت های اخلاقی که این هدف توسط «معلم اخلاق» (moralTeacher) پیگیری و برنامه ریزی می شود. همچنین تربیت مربی و راهنمای اخلاق می تواند یکی از فعالیت های این مرکز باشد.

ایشان دومین نقش این مراکز را راهنمایی و مشاوره به افراد یا سازمان ها در خصوص آشنایی به خلقیات خود و نیل به ارزش ها و تصمیمات اخلاقی دانست و افزود: این هدف، توسط «راهنمای اخلاق» (guidemoral) یا مشاور اخلاق (moral advice) پیگیری و برنامه ریزی می شود.

آقای عمادی در تعریف راهنما و مشاور اخلاق بیان داشت: راهنما و مشاور اخلاق کسی است که مرجع پاسخگویی به مشکلات اشخاص و ارائه راهکار اخلاقی به آنان است. مشاور اخلاق می تواند تکلیف اخلاقی افراد در موقعیت های خاص به ویژه تعارض ها و تزاحم ها را تبیین کند.

وی افزود: پذیرش نمونه های راهنمای اخلاق حرفه ای، از جمله فعالیت های بارز راهنمای اخلاقی می تواند باشد. همچنین راهنمای اخلاق، می تواند ارزیابی طرح ها و فعالیت های سازمان ها و حرفه ها با رویکرد اخلاقی را برعهده بگیرد.

ایشان سومین نقش کلینیک اخلاقی را تربیت و تسهیل گری رشد اخلاقی برای افراد و سازمان ها دانست و افزود: این هدف توسط «مربی اخلاق» (moral coach) پیگیری و برنامه ریزی می شود.

آقای عمادی مربی اخلاق را کسی دانست که توان تربیت عملی انسان ها را داشته باشد و بتواند متربی خود را گام به گام در سلوک اخلاقی و معنوی راهنمایی و دستگیری کند.

وی افزود: مربی اخلاق در یک بازه زمانی طولانی با متربی خود ارتباط برقرار می کند و از موقعیت ها و شرایط او اطلاع می یابد و نسخه عملی ویژه ای با تطبیق کلیات علم اخلاق بر احوال شخصی او صادر می کند. لذا می تواند کیس هایی که نیاز به مربی تخصصی برای رشد و پیشبرد فضیلت های خود دارند را پذیرش کند.

در ادامه حجت الاسلام دکتر مهدی عباسی عضو هیئت علمی گروه روان شناسی اسلامی پژوهشگاه قرآن و حدیث، ایده کلینیک اخلاقی را مورد ارزیابی قرار داد. و پس از آن حاضران در جلسه به پرسش و پاسخ درباره ایده ارائه شده پرداختند.

لازم به ذکر است، هفدهمین «میز گفت و گوی اخلاق» با عنوان «کلینیک اخلاق؛ گامی نوین برای اصلاح و تربیت اخلاقی» روز دوشنبه ۲۵ آذر ساعت ۱۰ با دبیری حجت الاسلام سبحان نقدی پور و با حضور جمعی از پژوهشگران پژوهشگاه در اتاق جلسات پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی برگزار گردید.