««« مطالعه کتاب »»»
|
نام منبع : |
جستارهایی در مدرسه کلامی قم |
|
پدید آورنده : |
جمعی از پژوهشگران |
|
سایر پدیدآورندگان : |
|
|
تعداد جلد : |
1 |
|
ناشر : |
دارالحدیث |
|
محل نشر : |
قم |
|
تاریخ انتشار : |
1395 |
|
نوبت چاپ : |
اول |
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، کتاب «جستارهایی در مدرسه کلامی قم» از آثار پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام منتشر شد.
گسترش مراکز شیعه‌شناسی در شرق و غرب، انجام پژوهش‌های بزرگ و کوچک، کنفرانس‌ها و نشست‌های تخصصی در گوشه‌گوشۀ جهان در خصوص تاریخ و اندیشۀ شیعه و نیز هدایت پایان‌نامه‌های دانشگاهی و فرصت‌های مطالعاتی بسیار به سمت موضوعات مرتبط با تشیع و چاپ صدها کتاب و مقالۀ تخصصی در این باره، تنها بخشی از تلاش‌های به ظاهر فرهنگی است که در طول سه دهۀ اخیر به انجام رسیده‌اند.
شیعۀ امامیه با بهره‌مندی از مکتب گران‌سنگ اهل بیت علیهم السلام و با تکیه بر معارف اصیل قرآن کریم، پیشینه‌ای پرمایه و افتخارآمیز در پاسداری از دستاوردهای والای رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم برجای گذاشته و پیشاهنگی خود را در پاسداری و گسترش اسلام اصیل نشان داده است.
گروه تاریخ کلام پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام همت خود را بر این گمارد تا به ریشه‌یابی هویت فکری و تاریخی اندیشۀ کلامی شیعه بپردازد و با پی‌ریزی طرح کلان «تاریخ کلام امامیه»، بار سنگین پژوهش در این فضای کمتر شناخته شده را بر دوش بگیرد.
این طرح در گام نخست، به بازشناسی و تحلیل دقیق مدرسه‌های کلامی امامیه می پردازد و تاکنون با کاوِش در زوایای تاریک و مبهم تفکر امامیه در دوران نخستین و میانه، دستاوردهای فراوانی را در قالب مقاله و کتاب آمادۀ عرضه دارد.
کتاب جستارهایی در مدرسه کلامی قم، حاصل پژوهش در این مدرسه است که در مجموع تصویری تازه از تاریخ کلام امامیه در دوران پیدایی و پایه‌ریزی آن نشان می‌دهد. این جلد که با جستاری مستقل تکمیل می‌شود به همراه جستارهای کلامی مدینه، کوفه و بغداد به اختصار به معرفی همۀ مدرسه‌های کلامی امامیه می‌پردازد. البته این پژوهش‌های آغازین، هم‌اکنون با مطالعات عمیق و جامع‌تر در پژوهشکده در حال پیگیری است و کم‌کم فرآورده‌های آن نیز تقدیم جامعۀ علمی خواهد شد.
این مجموعه حاضر که با نام «جستارهایی در مدرسۀ کلامی قم» منتشر شده است، منتخبی از مقاله‌ها و پژوهش‌های پژوهشگران پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام و نیز چند مقاله از محققان دیگر مراکز علمی است که هر یک به بُعدی از ابعاد و مسائل مرتبط با مدرسۀ قم پرداخته است.
لازم به ذکر است پاره‌ای از این مقاله‌ها پیش‌تر در نشریه‌های مختلف به چاپ رسیده‌اند و اینک در این مجموعه بازنشر می‌شوند و پاره‌ای دیگر از این پژوهش‌ها برای نخستین بار در این مجموعه انتشار می‌یابند.
این مجموعه در سه بخش اصلی گزینش و تنظیم شده است؛ بخش نخست با نام «شکل‌گیری مدرسۀ قم» با سه مقاله، در پی معرفی مدرسۀ قم و تبیین ریشه‌های شکل‌گیری این مدرسه است.
در بخش دوم نیز با نام اندیشه‌ها و آثار، با هفت مقاله، پژوهش‌هایی در اندیشه‌های کلامی اصحاب قم و ویژگی‌های میراث این مدرسه ارائه گردیده است. در این مقالات بیشتر تلاش شده است تا با نگاهی در آثار و شخصیت‌های محوری، به مؤلفه‌های فکری و کلامی مشایخ قم توجه شود
بخش سوم که به شخصیت‌ها اختصاص دارد، به اختصار به معرفی چند تن از شخصیت‌های برجستۀ این مدرسه پرداخته شده است.
فهرست اجمالی این کتاب
فصل اول: شکل‌گیری
- مدرسۀ کلامی قم
- خاندان اشعری و تأثیر آن بر سیر تحول مکتب حدیثی قم
- اخراج راویان از قم؛ اقدامی اجتماعی یا اعتقادی
فصل دوم: اندیشه‌ها و آثار
- انتقال میراث حدیثی کوفه به قم؛ جایگاه و نقش ابراهیم بن هاشم
- جریان متهم به غلو در قم
- بازخوانی سیره حدیثی محمد بن خالد برقی
- زمینههای تاریخی کتاب کافی با تکیه بر جنبههای کلامی
- کلینی و عقلگرایی
- گستره علم امام از منظر کلینی و صفّار
- عقلگرایی شیخ صدوق و متکلم بودن او
فصل سوم: شخصیت‌ها
- بررسی شخصیت و احوال عبداللّه بن جعفر الحمیری
- سعد بن عبداللّه اشعری
- جایگاه محمد بن حسن صفّار و کتاب بصائرالدرجات در میراث حدیثی شیعه
- علی بن ابراهیم بن هاشم
کتاب « جستارهایی در مدرسه کلامی قم» تألیف جمعی از پژوهشگران پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام و زیر نظر حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی سبحانی و به کوشش حجت الاسلام سیدحسن طالقانی به زبان فارسی و در ۳۵۶ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۵با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
